50 Soruda Safra Kesesi Ameliyatı ( Safra Kesesi Taşı Ameliyatı )

Kapalı safra kesesi ameliyatı

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı

Safra kesesi taşı ve safra kesesi ameliyatı.

  1. Safra nedir?

Karaciğer hücrelerinin vücudun zararlı atıklarının temizlenmesi kapsamında ürettiği ve içeriğinde pek çok atık madde ile birlikte su, kolesterol, lesitin, safra tuzları ve kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin bir yıkım ürünü olan ve safraya sarı-turuncu rengini veren bilirubin bulunan koyu kıvamlı sıvıdır.

2. Safra kanallarının yapısı nasıldır ve görevi nedir?

Karaciğer hücrelerinin her birinde üretilen safrayı önce safra kanalcıkları sonra safra kanalları ve ana safra kanalı aracılı ile onikiparmak bağırsağına taşıyan tüp şeklinde ki yapıdır. Bu yapı bir ağacın budakları dalları ve gövdesine benzetilebilir.

3. Safra kesesi vücudumuzun neresindedir ve yapısı nasıldır?

Safra kesesi karın sağ üst tarafında yer alan karaciğerin alt yüzüne yapışık, küçük armut biçiminde bir organdır. Küçük bir kanalla ana safra kanalına bağlantılıdır. Safra kesesinin hacmi yaklaşık 40-60 santimetreküptür.

4. Safra kesesinin görevi nedir?

Başlıca görevi; karaciğerin ürettiği safranın bir kısmını açlık döneminde ana safra kanalından alarak depolamak, yoğunlaştırmak ve sindirim sırasında yeniden bağırsağa salgılamaktır. Safra kesesinde depolanan safra içindeki sıvı emilerek yaklaşık 8-10 kez yoğunlaştırılır.  Bu daha az alanda daha çok safra depolamak için avantaj sağlarken safra taşlarının oluşmasında en önemli tetikleyici mekanizmadır.

5. Safranın sindirim sistemindeki görevi nedir?

Safra özellikle vücuttan atılan zararlı maddelerin bileşkesi gibi gözükse de onikiparmak bağırsağına dökülmesinden itibaren birçok görevi üstlenir. Özellikle yağların sindiriminde özel parçalama görevine sahiptir. Asidik mide sıvısının nötralize etmede görev alır, K vitamini üreten bakterilerin besin kaynağıdır.

6. Safra kesesinde taş nasıl oluşur?

Safra; kolesterol, lesitin, bilirubin, kalsiyum gibi maddeler içerir. Safra taşları genel olarak safrayı oluşturan kimyasal maddeler arasındaki dengenin bozulması sonucu oluşur. Ortamdaki çözünürlük azalır ve sıvı içerik aşırı derecede yoğunlaşır. Atılması gereken bazı maddeler kristalleşerek çöker ve tortu oluşturur.

Çöken kolesterol kristalleri veya kalsiyumlu tanecikler safra kesesi duvarından salgılanan jelatin öz madde ile birleşerek safra çamurunu meydana getirir. Uzun süren açlık dönemleri safra çamuru oluşumunu artırır. Safra kesesinin kasılıp gevşeme fonksiyonunun ve duvar iç yüzünden salgı fonksiyonunun bozulması taşa zemin hazırlar. Zamanla daha sert bir çekirdek oluşur ve safra taşı haline gelir.
Safra kesesi taşlarının çoğu sarı -kahverengi renkte, kolaylıkla ezilebilen kolesterol taşları iken, az bir kısmı siyah veya kahverengi renkte, bilinen katı, sert taş yapısında kalsiyum ve bilirubin içeren pigment taşlarıdır. Safra taşlarının kişiye rahatsızlık vermesi ve şikâyetlere yol açması için kanal ağzında tıkanma yapması veya iç duvarda harabiyet yapacak büyüklüğe gelmesi gerekir.

7. Safra kesesindeki taş tehlikeli midir?

Safra iltihabının ve safra kesesi kanserinin en sık nedeni safra kesesi taşıdır. Ayrıca safra kesesindeki taşlar safra kanalına düşerek sarılığa ve safra yolları iltihabına neden olabilir. Pankreas kanalına düşen safra taşları pankreatit denilen ölümcül hastalığa neden olabilir. Bu yüzden safra kesesindeki milimetrik boyutlu taşlar daha büyük taşlara göre daha tehlikelidir

8. Safra kesesi taşı ameliyatında sadece taş mı çıkarılır?

Safra kesesi taşı ameliyatında safra kesesindeki taşlar safra kesesi ile birlikte çıkarılır.

9. Safra kesesi ameliyatında safra kesesinin tamamı çıkarılır mı?

Safra kesesi ameliyatında safra kesesinin tamamı çıkarılır.

10. Safra kesesi taşı ameliyatı olmasam ne olur?

Safra kesesi taşları beş ayrı nedenle fark edilebilir;

1. Tesadüfen yapılan ultrason ile tespit edilebilir.
2. Hazımsızlık yada hafif karın ağrısı nedeniyle yapılan ultrason ile tespit edilir. 
3. Safra kesesinin iltihabına bağlı karın ağrısı sırasında tespit edilir.
4. Safra kanallarına geçip sarılığa neden olursa tespit edilir.
5. Pankreas kanalına düşüp pankreas iltihabına neden olursa tespit edilir. İlk iki durum dışında ki üç durum hayatı tehdit eden oldukça tehlikeli durumlardır. Biz milimetrik boyutlu küçük taşı olan hastalar ile 1,5 cm üzeri boyutlu taşlara hemen ameliyat öneriyoruz.

11. Safra kesesi ameliyatını kapalı mı açık yöntemle mi olmalıyım?

Safra kesesi ameliyatı başka bir neden olmadığı sürece kapalı yöntem dünyada kabul edilen yöntemdir.

12. Safra kesesi ameliyatını her uzman yapabilir mi?

Safra kesesi ameliyatı pek çok cerrahın kolaylıkla yapabildiği ameliyat olarak kabul edilmektedir. Ancak safra kesesi karaciğere giren ana damarlar ve ana safra kanalının hemen yanında yerleşen bir yapıdır. Ameliyatı çok kolay gibi gözükmekle birlikte her hangi bir teknik hatada çok komplike bir ameliyat haline gelebilmektedir. O yüzden safra kesesi ameliyatı safra kesesi ve safra yolları cerrahisinde uzmanlaşmış cerrahların ve ekiplerin yapması çıkacak herhangi bir sorunun çözülmesinde önem taşır.

13. Safra kesesi ameliyatı laparoskopik yöntemle nasıl yapılır?

Hasta ameliyat masasına alınır. Karın en zararsız karbondioksit gazı ile 12mmhg basınca kadar şişirilerek görüş alanı oluşturulur. Karına giren üç ayrı giriş deliklerinden birinden kamera diğerlerinden işlem yapılacak aletler sokularak kesenin kanalı ve atar damarı klipslenerek kesilir ve safra kesesi taşı ile birlikte karaciğer üzerinden ayrılır, kese ve taşlar karından dışarı çıkarılır. Gerekirse safra kesesi yatağına dren koyularak işlem sonlandırılır.

14. Safra kesesi ameliyatı hangi durumlarda açık yöntemle yapılır?

Laparoskopik cerrahi konusunda deneyimli cerrahlar tarafından yapılan ameliyatlarda açığa dönme oranı %3'ün altındadır.

Açık tekniği gerektirebilecek başlıca sebepler şunlar olabilir;
Safra kesesinin akut alevlenmiş iltihabına bağlı olarak dokuların çubuk tipi cerrahi aletlerle tutulma, kavranma zorlukları Uzun süredir devam eden iltihabi süreçlere bağlı olarak ya da önceden geçirilmiş ameliyatlar nedeniyle dokularda kolay kolay ayrılmayan çevresel yapışıklıkların varlığı.
Laparoskopik yöntemle güvenli cerrahi işlem uygulanabilecek derecede görüntü sağlanamaması.
Safra yollarının yapısal anormallikleri veya safra yollarına ait ek sorunlar.

Safra kesesi ameliyatı öncesi neleri bilmeliyim?

15. Safra kesesi ameliyatı öncesi anestezi doktoru ne zaman görecek?

Ameliyattan en erken 48 saat önce sizi anestezi doktoru görmesi gerekecek. Anestezi doktoruna sürekli kullandığınız ilaçları kronik hastalıklarınızı ve geçirmiş olduğunuz ameliyatları bildirmeniz gerekmektedir.

16. Kan sulandırıcı ilaç alıyorum (aspirin, cumadin, plavix…) ameliyattan ne kadar süre önce kesmeliyim?

Hasta eğer aspirin, coraspin, kumadin,  plavix vb. kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsa, bu ilaçların etkisi altında ameliyata alındığında kanama riski yüksek olacaktır. Bu tür hastaların ilaçları kesilip 7-10 gün ilaçların etkilerinin geçmesi beklenip daha sonra ameliyat edilmeleri gerekir.

17. Safra kesesi ameliyatı öncesi ne kadar aç kalmalıyım?

Hasta ameliyattan önceki gece saat 24'ten sonra su dâhil ağızdan hiçbir şey yiyip-içmeyecek şekilde aç kalmalı ameliyata oruç tutuyormuş gibi gelmelidir. Ancak ameliyat planı öğleden sonra yapılan hastalar ameliyattan önce 8 saat aç kalacak şekilde sabah erken hafif kahvaltı yapabilir.

18. Safra kesesi ameliyatı öncesi vücut hazırlığı yapmalı mıyım?

Laparoskopik safra kesesi öncesi normal duş alınmalı vücut temizliği ile birlikte eğer karın bölgesinde kıllanma mevcutsa meme hizasından kasık bölgesine kadar tıraş yapılmalıdır.

19. Sürekli içtiğim tansiyon ve şeker ilaçlarımı ameliyat günü sabah içebilir miyim? 

Şeker, yüksek tansiyon, astım gibi hastalıkları olan hastalar, ilgili branşlarca konsülte edilmeli riskler belirlenmeli ve öneriler alınmalıdır. Hastalar bu hastalıkları ile ilgili ilaçlar kullanıyorlarsa ameliyat sabahı aç kalmış olmalarına rağmen ağızdan alınan şeker ilaçları hariç ilaçlarını bir yudum su ile almalıdır.

20. Safra kesesi ameliyatı için hastaneye ne zaman gelmeliyim?

Ameliyatınızın planlandığı saatten 2 saat önce hastaneye gelmeniz gerekecektir. Acil bir nedenle ya da özel bir nedenle planlamada değişiklik olursa size ulaşılması için mutlaka size ulaşabileceğimiz bir telefon numarası bırakınız.

21. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı için ne kadar hastanede kalacağım?

Her şey yolunda gittiğinde hastanede bir gece kalmanız planlanır. Ancak yandaş hastalığı olmayan hastalar operasyon günü akşamı taburcu edilebilmektedir.

22. Safra kesesi ameliyatı için ameliyathaneye gitmeden önce ne gibi hazırlıklar yapılacak? 

Ameliyat için hemşire tarafından son hazırlıklarınız kontrol edilecek, bilgilendirmeniz, onamlarınız ve kimliğiniz teyit edilerek ameliyat odasına götürüleceksiniz.

23. Laparoskopik safra kesesi ameliyatında vücudumun neresinde ne gibi ameliyat yarası (ameliyat izi) olacak?

Üç delikten yapılan laparoskopik ameliyatta karın bölgesinde ikisi 10mm biri 5mm olmak üzere üç adet ameliyat izi olacak. Eğer tek delikten ameliyat olduysanız sadece göbek deliğinde içeride olduğu için tam olarak göremeyeceğiniz 10mm boyutlarında tek ameliyat izi olacaktır. Herhangi bir nedenle açık yapılan ameliyatlarda sağ kaburga altında yaklaşık 12 mm boyutunda ameliyat izi olacaktır.

24. Laparoskopik safra kesesi ameliyatım ne kadar sürecek?

Her şey yolunda gittiğinde ameliyatınız 45-60 dakika sürecektir.
Ancak uyuma-uyanma ve derlenme süresi göze alındığında ameliyathanede yaklaşık 2-2,5 saat süre ile kalınabilir.

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası bilmem gerekenler.

25. Safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman kendime geleceğim?

Ameliyat sonrası hemen ameliyat masasında uyanacaksınız ancak olanları hatırlamaya başlamanız tam olarak derlenme odasında başlayacaktır.

26. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ağrı hissedecek miyim?

Her ameliyatta olduğu gibi safra kesesi ameliyatı sonrası da ağrı hissedilir. Ancak safra kesesi ameliyatı sonrası karındaki 5-10mm ciltteki yaraların ağrısından çok ameliyat sırasında karını şişirmek amacıyla verilen havanın karın duvarında oluşturduğu gerginliğin ağrısı hissedilir. Bu ağrı ilk gün hamilelikteki karının gerginlik ağrısına benzerken ikinci ve üçüncü gün mekik sporu sonrası karındaki ağrıya benzer ağrı oluşur. Bu ağrıların hiç biri günlük aktivite ve uyku konforunu bozmaz. Bu ağrılar ilk akşam ağrıkesici iğne ile ikinci ve üçüncü gün ağrı kesici parasetemol türü tablet ile kesilecektir.

27. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası karnımdan çıkan hortum ve ucundaki torba; ne için koyuldu,  ne zaman çıkarılacak?

Safra kesesi ameliyatı sonrası gerekli durumlarda safra kesesi yatağındaki yıkama serumlarının ve iltihaplı akıntıların dışarı tahliye edilmesi için safra kesesi yatağına dren denilen ucu delikli hortum koyulabilir. Bu dren ertesi gün sabah kontrol edilerek çekilecektir. Gerekli görüldüğü durumda daha uzun tutulabilir. Doktorunuz böyle bir durumda size açıklama yapacaktır.

28. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman odama geçeceğim?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası her şey yolunda gittiğinde 1-1,5 saat sonra odanıza alınacaksınız. 

29. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman sıvı alabilirim?

Ameliyattan 4 saat sonra size su veya çay gibi gaz içirmeyen sıvı içecekler verilecektir.

30. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman yemek yiyebilirim?

Yine ameliyattan 4 saat sonra eğer isterseniz size çorba verilecektir.

31. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman normal yiyip içebilirim?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ilk hafta yağdan fakir hafif gıdalar önerilirken ağır yağlı yiyecekler önerilmemektedir. Birinci haftadan sonra normal yiyeceklere geçilebilir. Ancak hazımsızlığa ve ameliyat sırasında verilen gazında etkisiyle üç hafta boyunca şişlik hissedilebilir.

32. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman yürüyebilirim?

Ameliyattan 4 saat sonra normal yürüyüşünüzü yapabileceksiniz.

33. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası bulantı ve kusma olur mu?

Safra kesesi ameliyatı sonrası hem uyumanızı sağlayan anestezi ilaçlarının hem de karında oluşan gerginliğin etkisi ile ilk gün bulantı ve kusma olabilir. Bunun için bulantınızı giderecek ilaç verilecektir.

34. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı olduğum gün akşam eve gidebilir miyim?

Yandaş hastalığınız yok ise genel durumunuz doktor tarafından kontrol edilerek ameliyat olduğunuz günün akşamı taburcu edilebilirsiniz.

35. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı olduğum gece hangi pozisyonda uyuyabilirim?

Sırt üstü baş 30 derece yukarıda olacak şekilde uyumanız önerilse de gece boyunca aynı pozisyonda yatmaya bağlı sırt ağrısı çekmemek için sağa ve sola dönüşlerle pozisyon değiştirilebilir.

36. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman taburcu olacağım?

Her şey yolunda gittiğinde ertesi gün sabah taburcu işlemleriniz yapılacaktır.  Günlük kıyafetlerinizi giyerek hastaneden ayrılabilirsiniz.

37. Taburcu olurken reçete verilecek mi? Hangi ilaçları ne kadar süre ile ve nasıl kullanacağım?

Öncelikli olarak ağrıkesici tablet verilecek bu tabletten sabah öğle akşam günde üç kez 5 gün boyunca alacaksınız.

İkinci olarak size gerektiğinde antibiyotik verilecek bu tabletten de sabah akşam iki kez beş gün boyunca alacaksınız

Üçüncü olarak mide koruyucu tabletten günde bir kez beş gün boyunca alacaksınız. Not: allerjiyada özel durumda reçeteniz de değişiklik yapılacaktır kullanacağınız ilaçları doktorunuzla mutlaka konuşunuz!

38. Laparoskopik olarak çıkarılan safra kesem ve taşlar ne yapılacak?

Safra kesesi patolojik olarak incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilecektir. Safra taşları bir kap içinde size teslim edilecektir. 

Taburcu olduktan sonra bilmem gerekenler.

39. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası yaralarıma pansuman yapılacak mı? Alınacak dikiş var mı?

Doktorunuz tarafından özellikle belirtilmediği sürece pansuman yapılmasına gerek yoktur.Üç ayrı delik için gizli ve eriyebilir dikiş yapıldığı için dikişlerin alınmasına gerek yoktur.

40. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman duş alabilirim?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası üçüncü gün pansumanlar çıkarılarak yara yerleri ovuşturulmadan duş alınabilir.  Tekrar pansumanın kapatılmasına gerek yoktur.

41. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman araba kullanabilirim?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası üçüncü günden itibaren araba kullanılabilir.

42. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası kontrole gelecek miyim? Ne Zaman?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatından bir hafta sonra doktorunuza kontrole gitmeniz gerekir. Kontrolde genel sorgulama, yara yeri kontrolü ve patolojik raporunuz size bildirilecektir. Ayrıca sorunuz olması halinde her zaman doktorunuz ile iletişimde kalmanız gerekir.

43. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman cinsel yaşamım başlar?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası iki hafta cinsel yaşam önerilmez.

44. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası oruç tutabilir miyim?

Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ilk 6 ay oruç tutulması önerilmez.  Bu sürçe sonrasında doktorunuzun genel durumunuzda bir sıkıntı görmemesi halinde oruç tutulabilir.

45. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman alkol alabilirim?

Alkol normalde karaciğerde yağlanmaya neden olacağından alışkanlık düzeyinde alkol alımı safra kesesi ameliyatı sonrası karaciğerde yağlanmayı arttıracaktır. Ancak sosyal anlamda ikinci haftadan sonra alkol alınabilir. Unutmayın alkol alımı sağlığa zararlıdır!!!!

46. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman işe dönebilirim?

Büro işi yapan çalışanlar ikinci hafta işe dönebilir.  Fiziksel olarak beden gücü ile çalışan hastalar üç hafta içinde işe dönebilir. Ancak ivedi olarak işe dönmek isteyen hastalara ilk hafta işe dönmelerine izin verilebilir.

47. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası ne zaman denize girebilirim?

Özel bir neden olmadığı sürece iki hafta sonra denize girmekte sakınca yoktur.

48. Laparoskopik safra kesesi ameliyatı sonrası güneşlenebilir miyim? 

Özel bir neden olmadığı sürece iki hafta sonra güneşlenilebilir. Ancak ameliyat yarası güneşlenmeye bağlı koyu iyileşecektir. Özellikle beyaz tenli hastalar bu duruma dikkat etmelidir. Gerektiğinde yüksek faktörlü güneş kremi ya da beyaz tişört giymelidir.

49. Safra kesesi ameliyatı sonrası yağlı yiyecekler yiyebilir miyim? 

Safra kesesinde konsantre edilmiş safra yağların sindiriminde

parçalama görevi görür. Özellikle ilk üç hafta ağır yağlı yiyecekler konsantre edilmemiş safra ile kolaylıkla parçalanamayacağından hazımsızlık sorunu çekilebilir o yüzden ilk üç hafta ağır yağlı yiyeceklerden kaçınmak gerekir.

50. Safra kesesi ameliyatından sonra yeme alışkanlığım değişir mi?

Safra kesesi ameliyatından sonra safranın depolanması olmayacağından safranın sürekli onikiparmak bağırsağına akışı söz konusudur. Açlıkta ve toklukta akan safra azda olsa açlık hissi verebilmektedir. O yüzden yemek yeme isteği olabilir. Böyle durumlarda su içilerek kazınma hissi geçiştirilmelidir. Kilo alımına dikkat!

51. Safra kesesi olmadan normal bir yaşam sürebilecek miyim? Ne gibi eksiklikler hissedeceğim?

Karaciğer ürettiği safranın bir kısmını da, safra kesesine ihtiyaç duymaksızın, doğrudan bağırsağa gönderebilir. Safra kesesi yokluğunda safranın tamamı ana safra kanalı aracılığıyla bağırsağa iletilebilir. Bu nedenle safra kesesi yaşam için vazgeçilmez bir organ değildir. İltihap halinde çıkartılması gerektiğinde işleyişte hayati bir noksanlık olmaz.

Not: Makalede bulunan veriler bilgilendirme amaçlıdır. Lütfen uygulama için doktorunuza başvurunuz ...!

Anahtar Kelimeler: safra kesesi, safra, safra kesesi taşı, ünal aydın, doç. dr. ünal aydın, safra kesesi alınması, safra kesesi ameliyatı